به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

بررسی ساز و کار جلوگیری از خرید و فروش آرا در نظام‌های سیاسی

تاریخ انتشار: ۲۴ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۱۰۹۰۷۵

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی مرکز پژوهش‌های مجلس، دفتر مطالعات سیاسی این مرکز گزارشی با عنوان «جرائم و تخلفات انتخاباتی؛ مطالعه تطبیقی سازوکار‌های قانونی جلوگیری از خریدوفروش آرا در انتخابات» تدوین کرد.   در این گزارش آمده است:   برگزاری دوره‌ای و منظم انتخابات رکن اصلی نظام‌های مردم‌سالار محسوب‌می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

البته در هیچ‌یک از نظام‌های مردم‌سالار، انتخاباتی که برگزار می‌شود به‌شکل کامل آزاد و منصفانه نیست. یکی از مواردی که می‌تواند آزاد و منصفانه بودن انتخابات را مخدوش سازد، خریدوفروش رأی است؛ لذا بررسی مباحث نظری درخصوص پیشگیری از پدیده خریدوفروش رأی و پرداختن به تجارب و اقدامات عملی کشور‌های مختلف می‌تواند کمک قابل‌توجهی در تدوین قوانین و مقررات مرتبط با تخلفات انتخاباتی داشته‌باشد.  خریدوفروش رأی علاوه‌بر خدشه وارد کردن به آزاد و منصفانه بودن انتخابات، پیامد‌های منفی عمیق‌تری هم در پی دارد. به‌عنوان مثال، خریدوفروش رأی می‌تواند منجر به انتخاب افراد ناشایست شود و مطالبات شهروندان را دچار انحراف کند.  این پدیده همچنین می‌تواند منجر به تشکیل نهاد‌های حکمرانی با ویژگی نمایندگی کمتر شود، به‌عبارت‌دیگر ممکن است افرادی مناصب دولتی و حکومتی را در اختیار گیرند که نماینده واقعی شهروندان نیستند. این افراد همچنین چندان خود را در مقابل شهروندان مسئول و پاسخگو نمی‌دانند و به‌جای توجه به منافع شهروندان حوزه انتخابیه، بیشتر متوجه منافع شخصی و حزبی خود هستند. همچنین خریدوفروش رأی می‌تواند مشروعیت مقامات سیاسی را تضعیف کرده و به اعتماد میان شهروندان و مسئولان سیاسی و اعتماد میان نخبگان سیاسی آسیب جدی وارد کند. فساد در انتخابات می‌تواند منجر به فساد در سایر حوزه‌ها نیز شود.  نظریات موجود درخصوص راهکار‌های پیشگیری از پدیده خریدوفروش رأی را می‌توان به دو دسته تقسیم کرده است؛ نظریاتی که بر راهکار‌های مرتبط با عوامل عرضه‌محور تأکید دارند و نظریاتی که به نقش عوامل و متغیر‌های تقاضا محور در پیشگیری از خریدوفروش رأی می‌پردازند. عوامل عرضه‌محور عواملی هستند که احزاب سیاسی و کاندیدا‌های شرکت‌کننده در انتخابات را متمایل یا غیر‌متمایل به خرید آرای رأی‌دهندگان می‌سازند. این دسته از عوامل، استراتژی خرید آرا را برای احزاب سیاسی و کاندیدا‌ها تبدیل به یک استراتژی مؤثر و کارآمد یا غیر‌مؤثر و ناکارآمد جهت پیروزی در انتخابات می‌کنند. عوامل عرضه‌محور خود دو دسته متغیر را دربرمی‌گیرد: الف) متغیر سطح توسعه‌یافتگی (که با سطح توسعه‌یافتگی اقتصادی- اجتماعی و سیاسی یک کشور ارتباط دارد) و ب) متغیر نهادی (که با ساختار‌های نهادی مرتبط با انتخابات پیوند دارد). در مقابل، عوامل تقاضا محور با رأی‌دهندگان در ارتباط بوده و تمایل آنها به فروش آرای خود را تشدید یا تضعیف می‌کنند. از‌جمله این عوامل می‌توان به سطح آموزش‌های سیاسی رأی‌دهندگان و راه‌اندازی کمپین‌هایی برای آموزش‌دهی به شهروندان درخصوص پیامد‌های منفی خریدوفروش رأی اشاره کرد.  با توجه به اهمیت تأثیر منفی فساد انتخاباتی بر دمکراسی و مشروعیت نظام‌های دمکراتیک بسیاری از کشور‌های جهان در قوانین اساسی خود تمهیداتی برای مقابله با چنین فساد‌هایی اندیشیده‌اند یا اصلاحاتی برای مقابله با این موارد در قانون اساسی خود انجام داده‌اند.  برخی از کشور‌ها قوانین عادی مجزایی درخصوص فساد انتخاباتی به تصویب رسانده‌اند. در این قوانین به‌شکل مفصل موارد فساد انتخاباتی از جمله خریدوفروش رأی مشخص شده و مجازات مربوط به تخلفات، به‌شکل واضح و مشخص بیان شده‌است.  در بسیاری از کشور‌های پیشرفته قوانین ویژه‌ای درخصوص فعالیت‌های مالی نامزد‌ها و احزاب در زمان انتخابات وجود دارد و این قوانین باید به‌شکل دقیق اجرا شوند. همچنین برای متخلفان از این قوانین مجازات سنگینی در نظر گرفته شده‌است. ویژگی‌های خاص هر نظام انتخاباتی بر استراتژی خاصی که توسط نامزد‌ها در انتخابات اتخاذ می‌شود اثر می‌گذارد. در برخی کشور‌ها رشد و گسترش مردم‌سالاری و توسعه اقتصادی، استراتژی خرید رأی را برای احزاب سیاسی و نامزد‌ها تبدیل به یک استراتژی غیر‌جذاب کرده است. تقویت نهاد برگزاری انتخابات امکان شناسایی و پیگرد متخلفان را افزایش می‌دهد و در‌نتیجه از تمایل احزاب و نامزد‌ها به خریدوفروش رأی می‌کاهد.  تصویب قوانین جدید، تشدید مجازات‌ها و اصلاح ساختار‌های نهادی به‌تن‌هایی برای پیشگیری از خریدوفروش رأی کافی نیست. موارد متعددی وجود دارد که صرف وجود قوانین و انجام اصلاحات کمکی به کاهش سطح تمایل احزاب سیاسی و کاندیدا‌ها به خریدوفروش رأی نشده است. همچنین راه‌اندازی کمپین‌های آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی به رأی‌دهندگان درخصوص پیامد‌های منفی خریدوفروش رأی می‌تواند نقش مهمی در کاهش تمایل آنها به فروش آرای خود داشته‌باشد. این در حالی است که سازمان‌های مردم‌نهاد نقشی بسیار مهم و اساسی در این راهکار دارند.

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

کلیدواژه: خرید و فروش آراء خریدوفروش رأی احزاب سیاسی رأی دهندگان نامزد ها کشور ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۱۰۹۰۷۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کاربران دیوار چطور به حفظ زمین کمک کردند؟

۹۲ درصد تلویزیون‌ها و ۸۷ درصد لپ‌تاپ‌هایی که در سال گذشته در دیوار آگهی شده‌اند، اقلام دست دوم بوده‌اند. خریدوفروش این دستگاه‌ها معادل جلوگیری از انتشار ۹۳ میلیون کیلوگرم دی‌اکسید کربن در طبیعت است.

به نظر شما زمین و محیط زیست از دیوار سود می‌برند یا آسیب می‌بینند؟ ممکن است این سوال در نگاه اول کمی بی‌ربط به نظر برسد، اما خیلی هم سوال پرتی نیست. جواب ساده و سرراستش این است که پلتفرم‌های خریدوفروش آنلاین با راحت‌تر کردن خریدوفروش اقلام دست دوم، در واقع به اقتصاد چرخشی کمک می‌کنند و از این طریق می‌توانند به زمین هم کمک کنند، البته در مقیاس خودشان. شاید این حرف کمی شعاری به نظر برسد. اگر باورش برای‌تان سخت است، کافی است نگاه مختصری بیندازیم به آگهی‌های اقلام دست دوم در دیوار در سال گذشته و تأثیری که خریدوفروش این اقلام می‌تواند بر محیط زیست بگذارد.

 
دست دوم‌های پررونق

۶۲ درصد آگهی‌های منتشر شده در کل دسته‌های «کالایی» دیوار، در سال ۱۴۰۲، مربوط به اقلام دست دوم و ۳۸ درصد آن‌ها مربوط به کالاهای نو بوده‌اند. منظور از دسته‌های کالایی ۴ دسته اصلی «کالای دیجیتال»، «خانه و آشپزخانه»، «سرگرمی و فراغت» و «وسایل شخصی» است.

چرا فقط سراغ این ۴ دسته و زیردسته‌های مرتبط با آن‌ها رفته‌ایم و سایر دسته‌های دیوار را بررسی نکرده‌ایم؟

در سایر دسته‌های دیوار، یا اساسا تفکیک نو و دست دوم بی‌معنی است، مثل دسته‌های «استخدام و کاریابی» و «خدمات»؛ یا اینکه مثل دسته‌های «املاک» و «خودرو»، کالاهای «سرمایه‌ای» آگهی می‌شود و «دست دوم» بودن در آن‌ها به این معنی نیست که ممکن است گوشه انباری خانه بی‌استفاده بمانند و خریدوفروش‌شان بخشی از اقتصاد چرخشی به حساب بیاید.

البته، سهم آگهی‌ها از اقلام دست دوم و نو در همه «دسته‌های کالایی» برابر نیست. مثلا آگهی‌های اقلام دست دوم در دسته «کالای دیجیتال» حدود ۳ برابر اقلام نو در همین دسته است. به عبارت دیگر، ۷۳ درصد آگهی‌های این دسته متعلق به اقلام دست دوم و ۲۷ درصد متعلق به اقلام نو است. دسته «کالای دیجیتال» از این نظر در صدر جدول قرار دارد. در پایین جدول هم دسته «وسایل شخصی» قرار گرفته که سهم آگهی‌های اقلام دست دوم و نو تقریبا با هم برابر است (وسایل شخصیِ نو کمی بیشتر از دست دوم آگهی شده است).

این «اقتصاد چرخشی» دقیقا یعنی چی؟

اقتصاد چرخشی به زبان بسیار ساده یعنی اینکه تا حد ممکن از مصرف منابع، مواد اولیه و انرژی برای تولید و عرضه کم کنیم و دورریز و ضایعات را به حداقل برسانیم. حالا پلتفرمی مانند دیوار کجای این داستان است؟ دیوار با کمک به خریدوفروش اقلام دست دوم، در واقع از دورریز و ضایعات شدن اقلام بسیار زیادی که هنوز قابل استفاده هستند جلوگیری می‌کند و آن‌ها را به چرخه مصرف برمی‌گرداند. به این ترتیب، نیاز بخشی از مردم با همین اقلام دست دوم رفع می‌شود و برای‌شان صرفه اقتصادی هم دارد. در عین حال، دیگر نیازی نیست این تعداد کالا تولید شود. پس به همین میزان، هم در مصرف منابع طبیعی بسیار مهمی مثل آب و درخت صرفه‌جویی می‌شود و هم جلوی انتشار گازهای گلخانه‌ای، مانند دی‌اکسید کربن، گرفته می‌شود. همچنین در بسیاری از موارد پلاستیک کمتری مصرف و تبدیل به زباله می‌شود. چند قرن ممکن است طول بکشد تا هر تکه پلاستیک تجزیه شود و به طبیعت بازگردد.

 
دیوار دقیقا چه کمکی به زمین می‌کند؟

سهم ۶۲ درصدی اقلام دست دوم در کل آگهی‌هایی کالایی دیوار را اگر در کنار جمعیت ۵۳ میلیونی کاربران این پلتفرم در سال گذشته قرار دهیم، شاید بهتر بتوانیم سهم آن را در کمک به اقتصاد چرخشی و کمک به حفظ منابع طبیعی و محیط زیست تصور کنیم.

برای آنکه از نزدیک با بخشی از این تأثیر مثبت بر محیط زیست آشنا شویم، آگهی‌ها و خریدوفروش چند کالای عمومی را در دیوار بررسی مختصری کرده‌ایم.

 

تلویزیون

۹۲ درصد تلویزیون‌هایی که در سال گذشته در دیوار آگهی شده‌اند، دست دوم بوده‌اند. طبعا همه این آگهی‌ها منجر به معامله نمی‌شود؛ با این حال، بر اساس میانگین انتشار دی‌اکسید کربن برای تولید هر تلویزیون جدید، تلویزیون‌های معامله‌شده از طریق دیوار در سال گذشته، از انتشار نزدیک به ۷۳ میلیون کیلوگرم دی‌اکسید کربن در جو زمین جلوگیری کرده‌اند. توجه داشته باشید که به دلیل فن‌آوری ساخت تلویزیون‌های جدید، میزان انتشار دی‌اکسید کربن هنگام تولید آن‌ها، کمتر از تلویزیون‌های قدیمی است. طبعا، اگر تلویزیون‌های معامله‌شده شامل مدل‌های قدیمی باشد، میزان جلوگیری از انتشار این گاز، بیشتر از این حد خواهد بود.

لپ‌تاپ

۸۷ درصد انواع لپ‌تاپ‌های آگهی‌شده در سال ۱۴۰۲ اقلام دست دوم بوده‌اند. با توجه به میانگین انتشار گاز CO2 برای این دو نوع کامپیوتر، دستگاه‌های دست دومی که در این مدت کاربران دیوار از طریق این پلتفرم معامله کرده‌اند، از تولید و انتشار بیش از ۲۰ میلیون کیلوگرم از این گاز گلخانه‌ای جلوگیری کرده است. همچنین، خریدوفروش این لپ‌تاپ‌ها باعث صرفه‌جویی ۶۰۵ میلیون لیتر آب نیز شده است.

مبلمان و لوازم چوبی منزل

در میان مبلمان و لوازم چوبی آگهی‌شده در این مدت، ۷۹ درصدِ اقلام، دست دوم بوده‌اند. میزان انتشار دی‌اکسید کربن برای تولید لوازم چوبی بسیار بالاست. بخش مهمی از این دی‌اکسید کربن در مرحله فرآوری چوب منتشر می‌شود. هرچند همه آگهی‌های دست دوم لوازم چوبی دیوار، در سال گذشته منجر به معامله نشده، اما همان تعداد مبلمان و لوازم چوبی دست دومی که کاربران در سال گذشته معامله کرده‌اند، مانعِ انتشار ۵۴۳ میلیون کیلوگرم دی‌اکسید کربن شده است.

تلفن همراه

۷۳ درصد کل موبایل‌های آگهی‌شده را دستگاه‌های دست دوم تشکیل می‌دهند. با آنکه فن‌آوری تولید انواع موبایل بسیار پیشرفته است، هنوز هم میزان مصرف آب در این صنعت بسیار بالاست. به همین دلیل، خریدوفروش گوشی‌های همراه در سال گذشته از طریق آگهی‌های دیوار باعث صرفه‌جویی در ۱۱۱ میلیون لیتر آب شده است. همچنین جلو انتشار بیش از ۶ میلیون کیلوگرم دی‌اکسید کربن را گرفته است. 

کنسول‌های بازی

کنسول‌های بازی دست دوم بین کاربرهای دیوار خیلی پرطرفدارند. برای اینکه حال و هوای گیمرهایی که آگهی فروش منتشر می‌کنند یا برای خرید به دیوار سرمی‌زنند دست‌تان بیاید، می‌توانید این گزارش را در اتاق خبر دیوار بخوانید. ۶۶ درصد کنسول‌های آگهی‌شده در سال گذشته اقلام دست دوم بوده‌اند، که بخش قابل توجهی از آن‌ها از طریق دیوار معامله شده است. تولید این تعداد کنسول معادل انتشار بیش از ۲۸ میلیون کیلوگرم د‌ی‌اکسید کربن و استفاده از بیش از ۵۶ تن پلاستیک است. طبعا، خریدوفروش این کنسول‌های دست دوم به همین اندازه به محیط زیست کمک کرده است.

معجزه‌ای در کار نیست!

هدف اصلی دیوار ارائه خدمات هر چه بهتر به جمعیت ۵۳ میلیونی کاربرانش است تا راحت‌تر و مطمئن‌تر بتوانند در این پلتفرم با هم معامله کنند. طبعا خریدوفروش اقلام دست دوم در بین چنین جمعیتی می‌تواند به همین میزان، اقتصاد چرخشی را رونق دهد و از همین طریق به زمین و محیط زیست هم کمک کند؛ زمینی که تا اطلاع ثانوی،‌ تنها پناهگاه نسل ما و نسل‌های آینده است. همین و بس!

کانال عصر ایران در تلگرام